Wat als je eenzaamheid ziet als een verlangen naar transformatie, van binnen naar buiten.
Hoe leer je jongvolwassenen dan wegwijs te raken in hun innerlijke belevingswereld?

Alleenzaam:
Eenzaamheid heeft in onze samenleving een negatieve connotatie. Het wordt gezien als iets dat bestreden moet worden. Ook is er veel bekend over de negatieve gevolgen van eenzaamheid, gezien daar de focus in de meeste onderzoeken ligt. Soms lijkt het of in de maatschappij de angst voor eenzaamheid groter is dan de eenzaamheid zelf.
Ik draai het om. Eenzaamheid is immers ook een wezenlijk onderdeel van het mens-zijn. Het is een gevoel wat betreden kan worden. Een uitnodiging tot diepgaand zelfonderzoek. Om die reden worden in dit onderzoek de positieve kanten van alleen zijn en de effecten ervan op jongvolwassenen belicht. In plaats van te focussen op ‘zonder de ander zijn’, ligt de nadruk op ‘met jezelf zijn’. Zo is de naam ‘alleenzaam’ ontstaan.

Uit onderzoek (o.a. Shery Turkle – Alone Together, 2011) blijkt dat zelfgekozen en bewuste vormen van alleen zijn een positieve bijdrage leveren aan diverse psychologische processen, waaronder de ontwikkeling van de identiteit van jongvolwassenen. Alleen zijn bevordert introspectie - tijd en ruimte om gedachten en gevoelens te ordenen en na te denken over levensvragen - en draagt bij aan een verhoogd zelfbewustzijn. De paradox is echter dat jongvolwassenen tegenwoordig vaker fysiek alleen zijn, maar niet mentaal. Alleen tijd wordt veelal doorgebracht in gezelschap van een device of op social media platforms. In dit geval wordt de ervaring van alleen zijn verstoord en kunnen de voordelen wat betreft ontwikkeling juist in het gedrang komen.

Het Agoramodel:
De cross-sectorale invalshoek die binnen het onderzoek centraal staat is gebaseerd op het Agoramodel van filosoof René Gude. Het is een gestileerd beeld van een maatschappijvorm die werkelijk heeft bestaan (bij de Oude Grieken) en nog steeds bestaat. Het model bevat vier ‘levensgebieden’ (privé, privaat, publiek en politiek) die gaan over hoe wij ons met anderen organiseren. De vier ‘speelgebieden’ (religie, filosofie, kunst en sport ) geven aan hoe wij onze vrije tijd organiseren. Elke sfeer draagt op specifieke wijze bij aan de ‘bildung’ van het individu in de samenleving.

Door historische en hedendaagse voorbeelden uit de wereld van religie, filosofie, kunst en sport in relatie tot alleen zijn te vergelijken, worden verbanden zichtbaar. De ontstane overlap is tevens een pleidooi om het belang van alleen zijn voor jongvolwassenen te erkennen, er met een vernieuwde waardigheid naar te kijken en aldus eenzaamheid in een ander daglicht te plaatsen.

Authenticitijd:
Uit het proces - filteren van opgedane kennis en inzichten uit zowel empirisch als theoretisch onderzoek - is een tool ontstaan. De zelfontworpen kaarten bevatten opdrachten waarin de vier trainingsprogramma’s van het Angoramodel op een vrije manier zijn vertaald, waardoor zij een zinvolle manier van alleen zijn stimuleren en bijdragen aan bewustwording van de deelnemer.

Om aan de behoefte van verbondenheid met anderen tegemoet te komen wordt er een online community aan de tool gekoppeld, waar jongeren elkaar kunnen ontmoeten en inspireren in hun ervaringen van alleen zijn.