Al jaren wordt er gesproken over het verbeteren van de arbeidsmarkt in de culturele sector. Niet alleen op het vlak van het verbeteren van de arbeidsvoorwaarden. Maar ook over hoe er meer verdienmogelijkheden voor de sector gecreëerd kunnen worden.
Tijdens de corona-pandemie is de noodzaak hiertoe, met name in de podiumkunsten-sector, pijnlijk zichtbaar geworden. Theaters gingen dicht waardoor theaterprofessionals, van theaterdesigners tot regisseurs, van de ene op de andere dag zonder werk zaten.
Want meer dan 60% (SER, 2017) van de theaterprofessionals is freelance. En dat aandeel ZZP-ers wordt elk jaar groter. Geen werk betekent dus geen inkomen. Het afgelopen jaar verschenen in de media voorbeelden van theatermakers die noodgedwongen schilder werden of tuinman. Maar waarom zouden deze theaterprofessionals de skils waartoe ze zijn opgeleid, het vakmanschap van het creërend en verbeeldend vermogen, buiten het theater aan de wilgen moeten hangen?

ROEP OM THEATERMAKERS
Temeer, omdat tegelijkertijd, in deze moeilijke tijd, buìten de culturele sector de roep steeds meer hoorbaar is om het vrije denken en de creativiteit van theaterprofessionals meer in te zetten voor het ontwikkelen van toekomstvisies en -oplossingen voor sociale en maatschappelijke uitdagingen.
Denk hierbij bijvoorbeeld aan vraagstukken rondom eenzaamheid, klimaat, gezondheid en educatie. De probleemeigenaren van de zogenoemde Duurzame Ontwikkelingsdoelen, te weten de organisaties binnen o.a. de zorg, het onderwijs en de overheid, zoeken d.m.v. social innovation naar oplossingen om onze toekomstige samenleving in te richten. Dit doen ze met social design-teams. Daarbij is behoefte aan vrije denkers die met hun voorstellingsvermogen de nu nog onzichtbare toekomst ‘voor zich zien’.

Een mooi voorbeeld hiervan was hoe acteur Ramsey Nasr het Outbreak Management Team opriep om bij het RIVM, naast epidemiologen, modelleurs, sociologen en wiskundigen, bijvoorbeeld ook toneelschrijvers te betrekken bij hun team. “Omdat wij niets anders doen de hele tijd ondenkbare scenario’s uitdiepen”, zie Nasr. Ramsey: “wij zijn daar dag en nacht mee bezig met: stel je voor dat…, …stel je voor, je hebt een virus.., …stel je voor je hebt geen contact…Wij kunstenaars kunnen dat, dat is ons bestaansrecht, onze verbeelding. Doe een beroep op die kracht!”

KANS
Theatermakers beschikken over die vaardigheid van verbeeldingskracht, het is hun vak. Ligt hier een kans voor de theaterprofessionals om hun competenties ook in te zetten buiten de culturele sector?
Veel theatermakers zijn en voelen zich al betrokken bij sociaal- maatschappelijke vraagstukken. Ze duiden en verbeelden de uitdaging door er voorstellingen over te maken in de theaters, of ze maken midden in de samenleving met de betrokkenen community-theater over een actueel thema.
Een idee om ze als teamlid onderdeel te maken van het social innovation proces, is de aanleiding voor dit project. Dat is een nieuwe mogelijke rol voor de theaterprofessional waarmee hij/zij zijn verdienend vermogen buiten de culturele sector zou kunnen vergroten. Om die kans concreet te maken en te kunnen benutten is dit project geïnitieerd o.b.v. de volgende onderzoeksvraag:

“Hoe kunnen we de sociaal-en maatschappelijk betrokken theaterprofessionals die op zoek zijn naar nieuwe verdienmogelijkheden,helpen om freelance ingehuurd te worden als deelnemers van social design dreamteams, zodat ze betaald worden voor de inzet van hun competenties en vakmanschap bij het ontwerpen van toekomstoplossingen voor sociaal-, maatschappelijke uitdagingen,
om zo de basis van hun inkomen te versterken met passend werk buiten de culture sector.”

DE JUISTE COMPETENTIES
Uit het onderzoek binnen dit project is gebleken dat er, bij de aanpak van de sociaal- maatschappelijke vraagstukken veel overeenkomsten zijn tussen de social design-processen en de maakprocessen van theaterprofessionals. Ook de vaardigheden van teamleden die nodig zijn in een social design-team vind je terug in de competenties van de theaterprofessionals.
Een probleemeigenaar van een social innovatie-project stelt intern een team samen, aangevuld met enkele externen. De teamrollen die moeilijk (intern) in te vullen zijn, zijn de rollen van mensen met verbeeldingskracht (‘die het voor zich zien’); met een open en speels perspectief binnen complexiteit; met sociale en empathische onderzoeks-competenties en met de creatieve vaardigheden om nieuwe ideeën voorstelbaar/concreet te maken.
Hoe 1-op-1 hier de match ook gemaakt kan worden met de toegevoegde waarde die een theaterprofessional met zijn vakmanschap in een social design-team te bieden heeft, daarmee is de connectie tussen de zoekende probleemeigenaar en de theaterprofessional nog niet concreet gemaakt.

MATCH MAKEN
Hiervoor is binnen dit project het idee van een bemiddelaar bedacht, met de werktitel de Matchmaker. Een nieuwe vorm van een castingbureau voor theaterprofessionals, maar dan niet t.b.v. de casting van een theaterproduktie, maar als een casting voor een social design team. Een belangrijke taak voor de Matchmaker is om de mogelijke opdrachtgever (denk aan programmamanagers bij gemeentes, social designers en innovatiemanagers in het publieke domein) duidelijk te maken wat een theaterprofessional concreet te bieden heeft en hoe dat aansluit bij wat de opdrachtgever nodig heeft. Daarnaast maakt de Matchmaker helder wat de Theaterprofessional aan meerwaarde te bieden heeft t.o.v. de andere externe alternatieven waar de probleemeigenaar voor zijn team uit kan kiezen. Dat laatste om zo uiteindelijk voor de Theaterprofessionals de basis van hun inkomen te versterken met passend werk buiten de culturele sector.